Tien jaar Jeugdwet: Landelijk onderzoek laat structurele knelpunten zien voor gemeenten

Voorafgaand aan de raadsvergadering van donderdag 18 december heeft Sociaal Domein wethouder Erik van de Beld uit handen van Henk Parisius, fractievoorzitter van Zeewolde Liberaal, het onderzoeksrapport naar de effecten van de Jeugdwet (2015) ontvangen.  Het rapport is opgesteld door onderzoeksbureau Necker in opdracht van het Wetenschappelijk Bureau van Onafhankelijke Politiek Nederland (OPN) en evalueert tien jaar uitvoering van de Jeugdwet.

Het rapport van Necker concludeert dat de decentralisatie van de jeugdzorg weliswaar heeft geleid tot een ingrijpende herinrichting van het stelsel, maar dat de structurele problemen niet zijn opgelost en in sommige gevallen zelfs zijn verergerd. Sinds 2015 zijn de landelijke uitgaven aan jeugdzorg meer dan verdubbeld, terwijl wachttijden, met name in de specialistische zorg, hardnekkig blijven bestaan.

Met de Jeugdwet kregen gemeenten in 2015 in één keer de verantwoordelijkheid voor vrijwel alle vormen van jeugdzorg: van lichte opvoedondersteuning tot zware, specialistische en gesloten zorg. De achterliggende beleidsdoelen waren helder: zorg dichter bij gezinnen organiseren, sneller passende ondersteuning bieden en de kosten beheersbaar houden.

Verantwoordelijkheid

Wethouder Van de Beld: “Gemeenten hebben de afgelopen tien jaar grote verantwoordelijkheid genomen in de uitvoering van de Jeugdwet en daarbij ingezet op nabijheid, preventie en maatwerk voor gezinnen. Tegelijkertijd laat dit onderzoek zien dat de financiële en inhoudelijke opgaven de lokale schaal overstijgen. De toenemende complexiteit van zorgvragen en de open-eindefinanciering zetten gemeenten structureel onder druk. Dat vraagt om blijvende regionale samenwerking, maar vooral om duidelijke, realistische afspraken met het Rijk over verantwoordelijkheden, sturing en financiering, zodat gemeenten de jeugdzorg ook op de lange termijn verantwoord en betaalbaar kunnen uitvoeren.”

Inzichten

Fractievoorzitter Henk Parisius: “Het Necker-onderzoek biedt ons belangrijke inzichten. Het laat zien hoe ver de ambitie van lokale betrokkenheid is gekomen, maar ook waar het systeem knelt. Ook voor Zeewolde geldt dat preventie centraal moet blijven staan. De samenwerking in de regio in Meerinzicht blijft belangrijk om redenen van efficiëntie en moet maximaal worden benut.”

Via Sterk Lokaal Flevoland is Zeewolde Liberaal aangesloten op het platform van Onafhankelijke Politiek Nederland (OPN), dat gemeenten ondersteunt bij lokaal beleid en politiek debat. Op initiatief van Zeewolde Liberaal wordt door het Wetenschappelijk Bureau van OPN momenteel landelijk onderzoek gedaan naar gemeentelijke uitvoerbaarheid van de wet Versterking Regie Volkshuisvesting.

Foto vlnr: Henk Parisius en Erik van de Beld.